Bronnen

Periode

1426-1797.

Bewaarplaats

Rijksarchief te Leuven (maar ook digitaal raadpleegbaar).

Raadplegen

1. Recent werd een verder aangevulde en gecorrigeerde databank ‘Matrikels van de Oude Universiteit van Leuven’ in de vorm van een Excel-lijst beschikbaar gemaakt via het Rijksarchief:
   • State Archives Leuven / Rijksarchief Leuven. Databank van personen ingeschreven in de matrikels van de oude universiteit, 1453-1794.
   • Naast de naam, voornaam, inschrijvingsdatum en plaats van herkomst van studenten, kan je in deze vernieuwde versie ook meer info vinden over de hoogte van het inschrijvingsgeld dat de studenten betaalden, de pedagogieën waaraan ze verbonden waren en of ze minderjarig waren op het moment van inschrijving. Ook vind je er de plaats van herkomst van studenten samen met de actuele schrijfwijze van deze gemeente, stad of regio.
   • Deze vernieuwde gegevens zijn ook te doorzoeken via de online zoekmodule van het Rijksarchief.
2. De scans van de originele matrikels of inschrijvingsregisters zijn vrij raadpleegbaar, online, op de website van het Rijksarchief:
   • Naam archiefblok: Oude Universiteit Leuven, 1426-1797.
   • Identificatie van de toegang: BE-A0518/ 682/1. Deze toegang is een deel van de grotere toegang BE-A0518/ 682.
   • Toegangsnummers 22-29: Matrikels 1453-1794.
   • Onder de titel 'Gedigitaliseerde archiefdocumenten' kan je de effectieve scans online inkijken.
3. Vrij raadpleegbaar, online, alle inschrijvingen:
   • Via “Zoeken naar personen” op de website van het Rijksarchief.
   • Selecteer onder “project” het lemma “Matrikels – Oude Universiteit Leuven”.
   • Geïndexeerd op naam, plaats en datum van inschrijving.
   • Deze lijst is opgemaakt aan de hand van het werk van Reusens, Wils en Schillings (zie volgende punt).
4. Vrij raadpleegbaar in de boeken van: Edmond Reusens, Joseph Wils en Arnold Schillings, Matricule de l’université de Louvain, Brussel, 1903-1980, 10 volumes.
   • Geklasseerd per ambtstermijn van rector, vervolgens per pedagogie; daarna op de indeling “nobiles, pauper, minorennes”; tenslotte op naam (in sommige periodes zelfs op voornaam eerst).
   • Indexen op naam, bisdom (en abdijen, kloosters, beneficiën, kapittels en parochies) en/of plaats van herkomst.
   • Deze boeken staan in de meeste universitaire bibliotheken ter beschikking.

Gegevens

Iedereen die aan de Oude Universiteit van Leuven wilde studeren, werd ingeschreven in de matrikels. Met de 'Oude Universiteit' wordt de periode vanaf de oprichting in 1425 tot 1797 bedoeld, toen het Franse regime de universiteit ophief. Over de hele periode zijn acht originele boeken bewaard. In de matrikels werden de inschrijvingen geregistreerd van ongeveer 144.000 studenten uit heel Europa die tijdens deze periode aan de Leuvense universiteit studeerden.

De ontbrekende periodes van de originele boeken zijn: 1485-1528, 1569-1616 en 1685-1733.

De periode 21 december 1685 - eind februari 1734 is echter gereconstrueerd door A. Schillings aan de hand van de registers van rekeningen van de ontvanger; verbeterd en aangevuld door zijn zoon H. Schillings na het overlijden van zijn vader.

De volgende gegevens werden per “intitulatus” opgenomen:

• Naam en voornaam.
• Plaats van afkomst: dit is niet noodzakelijk de geboorteplaats. Soms werd het bisdom vermeld.
• Datum van inschrijving: meestal november of februari. Inschrijving in de matrikels gebeurde maar eenmaal. Dit moest gebeuren binnen de 14 dagen van hun verblijf in Leuven.
• Zijn ze van adel? “Nobiles”.
• Zijn ze arm? “Pauperes”.
• Zijn ze minderjarig? “Minorennes”.
• Tot welke pedagogie behoorden ze? Het Varken (porcensis), de Lelie (liliensis), de Burcht (castrensis) of de Valk (falconensis).
• Onder welke rector zijn ze ingeschreven?

Let op

• Niet alleen studenten, maar alle “suppoosten”; d.w.z. alle studenten én personeelsleden, lesgevende en andere (dat kon gaan tot en met drukkers en bierbrouwers) werden ingeschreven.
• Namen van studenten zijn niet altijd goed leesbaar; soms zijn ze fonetisch genoteerd. Er zijn vooral problemen met buitenlandse studenten.
• De plaats van afkomst is niet noodzakelijk de geboorteplaats. In plaats van de plaats van herkomst kan het ook het bisdom zijn; de naam van de plaats is soms gelatiniseerd.
• De exacte afkomst is soms verkeerd genoteerd.
• Omwille van de mogelijke fouten en verschillende schrijfwijzen van een naam en plaats is het aan te raden verschillende zoekopdrachten te formuleren en gebruik te maken van wildcards (een asterisk typen wanneer je niet zeker bent van een schrijfwijze).

Tips

Indien je een naam of plaats hebt, kan je starten met de online bronnen zoals vermeld in de rubriek “Hoe te raadplegen? Punt 2 en 4”. Daarna is het aan te raden de scans van de originelen te bekijken om bijkomende informatie (pedagogie, arm, adel, minderjarig…) te verkrijgen. De boeken kunnen hier ook gemakkelijk gebruikt worden, vermits er achteraan een index opgelijst staat.