Gele illustratie van een boom, staat symbool voor stamboomonderzoek.

Stap 5: Van stamboom tot familiegeschiedenis

Met de gegevens die je hebt gevonden en bewaard, kan je een boeiende familiegeschiedenis schrijven. Jij bepaalt de vorm van jouw verhaal, maar laat je vragen over het verleden altijd het vertrekpunt zijn.

Annabelle Van Nieuwenhuyse gaat in gesprek met historicus Bruno De Wever over de finesses van historisch onderzoek.

1. Begin met een historische vraagstelling

Tijdens je onderzoek stuit je gegarandeerd op fascinerende vragen over je familiegeschiedenis. Hoe groeiden je voorouders op in dat kleine dorp? Hoe kwamen ze door oorlogen of migratie? Waarom stierven kinderen vaak jong in jouw familie? Elke vraag leidt tot nieuwe inzichten en maakt je familieverhaal completer.

Bekijk het verleden breed. Naast mensen zijn ook plaatsen, herinneringen en tradities van belang. Erfgoed zit in elk aspect van het dagelijkse leven! Ontdek verhalen via diverse bronnen zoals foto’s, aktes, mondelinge getuigenissen en erfgoedobjecten.

Kortom: wees nieuwsgierig en vermijd hokjesdenken!

2. Bepaal de vorm van je familiegeschiedenis

Wil je jouw familiegeschiedenis concreet vormgeven? Er zijn tal van mogelijkheden. Kies de vorm die het beste past bij jouw familieverhaal:

  • Een fotoalbum met begeleidende teksten
  • Een familiekroniek of een boek met je memoires
  • Een familienieuwsbrief
  • Een eigen website
  • Een documentaire of een podcast

Laat je creativiteit de vrije loop!

The sky is the limit. Je hoeft van je familiegeschiedenis niet meteen je levenswerk te maken. Dat mag natuurlijk! Maar begin klein. Misschien wil je wel een kortverhaal uitwerken over een gezin of een familielid? Laat je daarvoor inspireren door onze verhalen, geschreven door genealogen zoals jij.

Bijvoorbeeld?

Een ietwat mythische grootoom Cyriel die, piepjong nog, sneuvelde in de laatste weken van de Eerste Wereldoorlog. Zijn verhaal werd door de grootouders af en toe opgedist in de familie van historici Brecht Deseure en Barbara Deruytter. Veel details waren er niet, wel een ingekaderd patriottisch herinneringsportret en een geïdealiseerde biografie in de naoorlogse reeks Onze Helden. Toevallig kwam rond de herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog waardevol brieven- en fotomateriaal naar boven over Cyriel. Reden genoeg voor Barbara en Brecht om het verhaal grondig uit te spitten en tot leven te brengen. Ontdekt het verhaal van Cyriel en zijn broer Constant van auteurs Brecht Deseure en Barbara Deruytter.

Mag het al wat meer zijn?

Habiba werkt aan een filmportret van haar overleden vader, die in de jaren 1970 naar Europa emigreerde.

Portret van Habiba Boumaâza, over haar familieverhaal.

"Het wordt misschien een audiovisuele brief aan mijn dochtertje, die hem nooit heeft gekend."

Habiba Boumaâza (1981)

Lees het volledige interview met Habiba Boumaâza. Een voorproefje? Als twintiger vond Habiba een oude Larousse uit 1909. Die vermeldde een vrijheidsstrijder uit de Maghreb met haar familienaam. Hij zou rond 1847 voor een korte periode de rebellentroepen geleid hebben tegen de Fransen. "Het leidde me naar gesprekken met de ouderen van de familie, bezoeken aan vergeten begraafplaatsen, en uren opzoekwerk op het internet en in de archieven in Tétouan."

3. Publiceer je familiegeschiedenis

Laat je mooie familiegeschiedenis geen stof verzamelen. Plaats je stamboom online, maak een genealogische website, dien je resultaten in bij een centrum van familiegeschiedenis, deponeer ze bij de Koninklijke Bibliotheek van België, maak er een taart van (verduidelijking volgt) of geef een boek uit. De mogelijkheden zijn talrijk.

Histories helpt je alvast op weg met deze praktijktip die je stap voor stap uitlegt hoe je jouw werk kan deponeren.

Waarom?

In de eerste plaats voor andere genealogen of mensen die net starten met hun familiegeschiedenis. In stap 2 bespraken we al hoe je jezelf veel werk kan besparen door bestaand familieonderzoek op te sporen. Nu draaien we die logica om: deel jouw onderzoek, zodat anderen niet opnieuw het wiel hoeven uit te vinden. Zo voorkom je dubbel werk en bouw je samen verder aan een rijker verhaal.

En niet onbelangrijk: voor jezelf. Publiceer zodat jouw levenswerk niet verloren gaat. 

Onderzoek naar familiegeschiedenis is ook voor musea en erfgoedinstellingen essentieel. Jullie ondersteunen dus hun tentoonstellingen, publicaties en activiteiten!

Een voorbeeld: in 2017 begon Bokrijk in het Openluchtmuseum een grote restauratiecampagne. Van elk gebouw wordt de gemeente van herkomst betrokken. "Ook herinneringen vormen de geschiedenis van dit erfgoed. Elk gebouw draagt een veelheid aan verhalen met zich mee", zegt voorzitter Igor Philtjens. Essentieel is het verhaal van de families die er ooit woonden. Dat wordt opgenomen in de reeks 'cahiers' van het museum en voedt de publiekswerking. Bovendien maken die families deel uit van de 'communities' van mensen rond elk gebouw. "Zo ontvingen wij in 2019 de familie van de laatste molenaar van de Olieslagmolen uit Ellikom, Nicolaas 'Nikkel' Cillen, tijdens hun jaarlijkse familiebijeenkomst."

Foto van een familiebijeenkomst in Bokrijk.

Van een boek...

Nadia schreef haar boek Dochter van de dekolonisatie naar aanleiding van de 60ste herdenking van de onafhankelijkheid van Congo. In het boek verweeft ze haar familieverhaal met de relaties tussen België en Congo. Zo reconstrueert ze het leven van haar grootvader Arthur Clerebaut, die in 1928 in de kolonie met een Congolese vrouw een zoon op de wereld bracht. Ontdek meer over Dochter van de dekolonisatie op Histories.be.

Auteur Nadia Nsayi over Dochter van de dekolonisatie en haar familiegeschiedenis.

Op latere leeftijd ontdekte ik zelf hoe de sporen van Congo voortleven in België. Ik neem mijn Belgisch-Congolese stamboom als de basis voor een pleidooi voor het dekoloniseren van mens en samenleving.

Nadia Nsayi (1984)

Daniël, de opa van Thijs, schreef in de jaren 1980 een familiekroniek. Daarin lees je over de levensverhalen van de West-Vlaamse familietak, vermengd met zijn eigen herinneringen. Rijke details brengen de geschiedenis tot leven. De vlucht van zijn grootouders naar Engeland tijdens de Eerste Wereldoorlog bijvoorbeeld, en zijn eigen jeugd in het Oostende en Eernegem van de jaren 1930. Daniël gaf de kroniek uit in enkele exemplaren.

Thijs werkt nu aan een nieuwe editie.

Portret van Thijs Dekeukeleire, die de familiegeschiedenis van zijn opa verderzet.

Ik heb de tekst overgenomen en geannoteerd. Ik illustreer het met scans van familiefoto’s en van documenten, zoals de bewaarde postkaartwisseling van '14-'18.

Thijs Dekeukeleire

...tot een taart met ingebouwde ledverlichting

Dit prachtexemplaar is te bewonderen in het Documentatie- en studiecentrum in Merksem. Een driedimensionale stamboom met ingebouwde ledverlichting. De familie Verlinden knutselde de constructie in augustus 2023 in elkaar om voor te stellen op haar zeventigste familiekamp.

Een idee voor jouw nieuw project? Een taart is een verrassend overzichtelijke manier om je stamboom voor te stellen.

Wil je meer weten over het familiekamp van de familie Verlinden? Lees er alles over in de Kroniek van het Familiekamp Verlinden. Of bezoek de website van Familiekamp Verlinden.

Foto van 3D stamboom van de familie Verlinden, een voorbeeld van een familiegeschiedenis.
Bron: Documentatie- en Studiecentrum voor Familiegeschiedenis van Familiekunde Vlaanderen in Merksem

Zoek je nog inspiratie?

Verhalen en artikels over familiegeschiedenis lees je ook in Vlaamse Stam, het tijdschrift van Familiekunde Vlaanderen. Ook andere bladen staan klaar om onderzoeksresultaten te publiceren: regionale afdelingen van Familiekunde, van heemkringen en van historische verenigingen.

Valerie Vermassen, redactielid van Vlaamse Stam, over het tijdschrift.

Wil je weten hoe anderen hun familiegeschiedenis schrijven? Of wil je zelf een artikel insturen? Dan ben je bij onze redactie aan het juiste adres. Onze nummers verschijnen driemaandelijks en staan vol met boeiende artikels, interviews en nieuwsberichten. Er is ook een vaste DNA- en fotorubriek. We werken vaak met themanummers, bijvoorbeeld over oorlog, huizenonderzoek, identiteit en vrouwengeschiedenis.

Valerie Vermassen, redactielid Vlaamse Stam
  • Inspirerende voorbeelden

    • Adèr, Gabriella. Podcast 'De verschrikkelijk mooie migratie (en alles wat erna kwam)'. OVT/VPRO en NPO Radio 1, 2023.
    • De Beukeleer, Maite en Larmuseau, Maarten. In haar voetsporen. Op zoek naar onze voormoeders. Gorredijk: Sterck & de Vreese, 2021. (Klik hier voor het beginfragment.)
    • De Keyzer, Diane. De vondelingen – Gevonden kinderen, heel lang geleden tot vandaag. Kalmthout: Pelckmans, 2020.
    • Duin, Maartje i.s.m. Bouva, Peggy. Podcast 'De plantage van onze voorouders'. VPRO, 2020.
    • Eeckhout, Nele, Houthuys, Siona en Kist, Mirke. Podcast 'Bob'. VPRO, 2017.
    • Mosuse, Ronny. De verborgen geschiedenis van mijn vader. Kalmthout: Van Halewyck, 2016.
    • Münninghoff, Alexander. De stamhouder. Een familiekroniek. Amsterdam: Prometheus/Bert Bakker, 2014.
    • Njotea, Raf en Kennis, Lander. Podcast 'Ouder'. Radio 1, 2021.
    • Nsayi, Nadia. Dochter van de dekolonisatie. Berchem: EPO, 2020.
    • Roelstraete, Johan. ABC van de genealogie. Brussel: FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, 2012. (Klik hier voor de pdf.)
    • Terborg, Nicole. Podcast 'kweekje, mi kwekipikin'. Prospektor in coproductie met VPRO, 2023.
    • Wittenberg, Dick. Wat doen we met de spullen? Een portret van Nederland in één nalatenschap. Amsterdam: de Correspondent, 2021.

Klaar met stap 5?

Goed zo! Je bent klaar om de geschiedenis van je familie te schrijven.

Iets gemist? Ga terug naar het stappenoverzicht.