Verhalen
Jules zoekt avontuur in Amerika
Naar schatting 200.000 Vlamingen waagden in de loop van de 19de en het begin van de 20ste eeuw de oversteek naar Amerika. Eén van hen was Jules Vannieuwenhove (1891-1979). In 1911 trok hij van Kortrijk naar Ohio in de Verenigde Staten. Hij verwierf er het Amerikaanse staatsburgerschap, maar keerde nog vaak terug naar Vlaanderen doorheen de jaren. Lees hier zijn verhaal, geschreven vanuit zijn standpunt.
De oceaan over
“Mijn naam is Jules Vannieuwenhove. Ik ben geboren te Kortrijk op 21 maart 1891. In 1911 vertrok ik met de Red Star Line uit Antwerpen naar de Verenigde Staten. Mijn ganse familie was per trein mee naar de Antwerpse haven gereisd om me uit te wuiven. Ik reisde in eerste klas. Daarom werd ik niet ondervraagd en kon ik direct aan boord gaan. De reis duurde ongeveer drie weken. Ik kwam aan in Ellis Island en reisde van daaruit verder naar Ohio.
Waarom ik vertrokken ben? Ik was een avonturier. Een vriend van mij was al aan de overkant van de oceaan werk gaan zoeken, met succes. En ook familie was al naar de VS getrokken. Mijn oom, Charles Vannieuwenhove, was op 27 juli 1907 op 57-jarige leeftijd met de ‘Kroonland’ vanuit Antwerpen naar New York gevaren. Hij ging zijn dochter Romanie en schoonzoon Georges Adijns vervoegen, die in Olneyville (op Rhode Island) woonden. Ze waren wevers. In de States verdienden die samen 30 dollar per week, wat in die tijd een enorm bedrag was! Mijn oom Charles had bij zijn vertrek 150 Belgische frank op zak en sprak enkel Vlaams en Frans, geen Engels. Ik weet niet hoe lang Charles en zijn familie in Amerika is gebleven, maar ze zijn na een tijdje teruggekomen naar Kortrijk. Daar kochten ze toen een huis in de Boerderijstraat.
Mijn vader, Felix Vannieuwenhove, betaalde mijn reis en gaf geld voor mijn terugreis cash mee. Zo kon ik ten allen tijde terugkeren naar Kortrijk als ik wou, en dat was belangrijk. Voordien had mijn vader ook de reis naar de VS betaald voor mijn vriend Aimé, die mekanieker was en die mij laten weten had dat er in Amerika veel werk was.”
Een nieuw leven in de States
“Op 23 september 1919 ben ik tot Amerikaan genaturaliseerd in de stad Piqua (Ohio). Toen heb ik mijn naam laten verkorten tot ‘Van Hove’ omdat dit praktischer was. Ik ben gehuwd, gescheiden en hertrouwd in 1934 en kreeg twee dochters.
Ik heb als automekanieker gewerkt in de Ford fabrieken in Detroit, waar ik Henry Ford zelf nog heb gekend. Ik was ook werkzaam bij Parke-Davis, een bedrijf waar medicijnen gemaakt werden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was ik in dienst van de Amerikaanse staat contoleur in oorlogsfabrieken (waar Duitsers werkten). Zo heb ik geleidelijk aan een mooi fortuin opgebouwd.”
Heen en terug
“Ik ben af en toe terug naar Europa gekomen. De eerste keer was als Amerikaans soldaat in 1918. Ik had me als vrijwilliger opgegeven bij het Amerikaanse leger en in dat uniform was ik bij mijn moeder Adèle Dejaeghere in Kortrijk het huis binnengestapt. Mijn vader was kort daarvoor overleden, eerder in 1918.
Mijn familie was soms erg ongerust over mij. Het duurde dikwijls lang voor de familie mij terugzag. Zo heeft mijn schoonbroer Julien Bostoen ooit in de jaren ’20 de Belgische ambassadeur in Amerika aangeschreven om te achterhalen of ik nog leefde!
In 1930 en in 1932 ben ik tweemaal naar Europa teruggereisd. Op één van deze reizen met de Red Star Line ontmoette ik zelfs de acteurs Mary Pickford en Douglas Fairbanks.
De ganse familie keek naar mij op: ik was welstellend en had voor iedereen cadeautjes bij als ik terug in België was, vooral voor mijn neven en nichtjes. Ik droeg chique kleren en ik had in een koffer zijden hemden en vesten bij. Het was feest als ik naar Kortrijk kwam! M’n familieleden gingen met mij op stap wanneer ik op bezoek was, weliswaar met de fiets. De deur van de Groeningelaan (bij mijn zus Palmyre en schoonbroer Julien), waar ik toen verbleef, werd platgelopen door mensen die gouden dollars van mij wilden kopen. Ik logeerde soms ook in Brussel bij een kleindochter van mijn broer François, Laurette Bourry.
In 1959 waren al mijn broers en zussen overleden. Ik ben in 1968 overgevlogen voor het huwelijk van Yolande Derolé, de kleindochter van mijn zuster Mélanie. In 1972 was ik van de partij bij het huwelijk van Nicole Deryckere, de kleindochter van mijn zuster Palmyre. In de lente van 1978 was ik terug in België. Bij ieder bezoek aan België trok ik naar het Amerikaans kerkhof in Waregem. In 1978 ben ik met mijn nicht Laure en haar man naar Nevers in Frankrijk gereisd om te zien vanwaar mijn tweede echtgenote afkomstig was.”
Home sweet home
Toen Jules de laatste keer naar België terugkeerde, in 1979, was hij al ziek. Hij had zware longproblemen en werd opgenomen in het hospitaal te Kortrijk, waar hij verschillende weken moest blijven tot de dokter hem toestemming gaf om naar de VS terug te vliegen. Hij wilde thuis sterven, bij zijn kinderen. Na de tussenlanding in Londen, mocht hij echter niet meer opstijgen omdat zijn toestand te zeer verslechterd was. Hij is in een Amerikaans militair hospitaal in Engeland overleden. Zijn twee dochters werden door de Amerikaanse ambassade verwittigd van zijn overlijden.
Jules is begraven in Roseville, Ohio, in The Sacred Heart Church. Dat bericht stond in de Gazette van Detroit (nr. 32, 1979).
Jules was een echte migrant. Als hij in de VS was, wilde hij naar Kortrijk komen. Als hij in Kortrijk was, wilde hij terug naar zijn ‘homeland’!
Auteur: Nicole Deryckere.