Bronnen

Periode

Voorlopers zijn er vanaf 1700. Vanaf de 18de eeuw geraakte de rouwbrief in gebruik in adellijke kringen. Het huidig model van de rouwbrief komt voor vanaf ca. 1830. Pas na de Tweede Wereldoorlog kent het een algemene verspreiding.

Bewaarplaats

Je vindt rouwbrieven op verschillende plaatsen terug:

• Bij je familieleden.
• In documentatiecentra van genealogische verenigingen, zoals die van Familiekunde Vlaanderen. Via online indices kan je de collectie van een aantal afdelingen van Familiekunde Vlaanderen doorzoeken.
• In (online) verzamelingen van particulieren.
• In bibliotheken en archieven. In de Boekentoren van de UGent, bijvoorbeeld, maken doodsbrieven deel uit van de genealogische collectie. De collectie omvat ca. 50.000 doodsbrieven waarvan een 20.000 nog onverwerkt. Recent werden zo'n 48.200 historische overlijdensberichten gedigitaliseerd en voorzien van metadata. Eind 2022 werden 31.000 beschrijvingen samen met de gedigitaliseerde brieven beschikbaar gemaakt in de catalogus.

Raadplegen

Vrij raadpleegbaar.

Gegevens

Een rouwbrief of doodsbrief is een aankondiging van het overlijden van een persoon en tegelijk een uitnodiging tot het bijwonen van diens uitvaartplechtigheid. Typisch voor de oudere exemplaren is de zwarte rouwrand.

In een rouwbrief zijn de naam en voornamen van de overledene, hun geboorteplaats en -datum, en de plaats en datum van het overlijden opgenomen. Je vindt er ook de naam van de echtgenoot/echtgenote of weduwe/weduwnaar, evenals de namen van kinderen, schoonkinderen en kleinkinderen. Tot slot bevat de rouwbrief ook een rouwadres: het adres van de overledene of van de kinderen.

Let op

• Een doodsbrief uit Vlaanderen is niet hetzelfde als een Nederlands doodsbriefje. De Nederlandse doodsbriefjes bevatten een door een geneesheer opgestelde verklaring van het overlijden van een persoon met de vermelding van de doodsoorzaak.
• Rouwbrieven zijn soms onvolledig. Bij het opstellen van een rouwbrief wordt vaak een exemplaar van een reeds overleden zus of broer gebruikt. Precies deze personen staan niet vermeld bij de familieleden (in hun eigen rouwbrief) en worden dan soms vergeten in de nieuwe rouwbrief. Onvolledigheid kan ook te wijten zijn aan familieruzies.

Tips

• Het tijdstip van de begrafenisplechtigheid kan iets vertellen over de sociale afkomst of het zelfbeeld van de overledene of hun familieleden. Dat tijdstip bepaalde onder meer de kost van de dienst. Zo was een begrafenis om 11u doorgaans duurder en deftiger dan een plechtigheid om 9u.