Burgerlijke stand

Periode

Vanaf 1796 (invoering burgerlijke stand).

Bewaarplaats

Stads- of gemeentearchief voor recente akten; Rijksarchief voor oudere akten. Akten van de burgerlijke stand zijn vaak reeds digitaal raadpleegbaar (zie Links - databanken en archieven).

Raadplegen

  • Raadpleging van geboorte-/ huwelijks-/overlijdensakten van 100/75/50 jaar en ouder:
    • Via de website van het Rijksarchief (via jaarlijkse of tienjaarlijkse tafels).
    • Via de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar de akte is opgemaakt.
  • Raadpleging van geboorte-/ huwelijks-/overlijdensakten jonger dan 100/75/50 jaar:
    • Aanvraag in te dienen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar de akte is opgemaakt.
  • Er is met de steden en gemeenten overeengekomen dat zij akten jonger dan 1920 ter beschikking stellen indien deze nog niet op de website van Rijksarchief beschikbaar zijn (bv. voor raadpleging en reproducties). Akten ouder dan 1920 kunnen enkel in het Rijksarchief geraadpleegd worden en ook enkel digitaal (originelen worden niet meer uitgehaald).

Gegevens

Samen met de parochieregisters vormt de burgerlijke stand de basisbron voor genealogisch onderzoek.

Een geboorte, huwelijk of overlijden werd vanaf 1796 geregistreerd door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar de gebeurtenis plaatsvond. De registers met akten worden steeds in tweevoud bewaard: één exemplaar bevindt zich in de gemeente (dienst Burgerlijke stand), een tweede exemplaar is bestemd voor de Rechtbank van Eerste Aanleg. Dit laatste exemplaar wordt later in een Rijksarchief gedeponeerd.

Zie de aparte bronomschrijvingen voor een gedetailleerde omschrijving van:

Let op

  • De tafels zijn niet foutloos.
  • Voor de Franse periode (1796-1802) kunnen de aktes van de burgerlijke stand ontbreken. Aanvullen kan onder meer met illegaal bijgehouden parochieregisters: de zogenaamde Registers van de Beloken Tijd.
  • Tussen 1796 en 1806 gold een andere tijdrekening, de Republikeinse kalender.

Tips

  • Wanneer je het jaartal van de geboorte, huwelijk of overlijden van de gezochte persoon kent, kan je de jaarlijkse tafels doorploegen. Wanneer dit niet het geval is, neem je best de tienjaarlijkse tafels bij de hand. De tafels laten je toe de exacte datum of volgnummer van de akte te achterhalen waarmee je de originele akte in het register kunt terugvinden.
  • Begin steeds bij een gebeurtenis (geboorte, huwelijk of overlijden) waarvan je plaats en datum kent. Iedere akte brengt je op het spoor van nieuwe bronnen.
  • Wanneer je plaats en datum van overlijden van een persoon niet kent, kan je die eventueel traceren in de huwelijksaktes van de kinderen van die persoon.
  • Levenloos geboren kinderen zijn enkel terug te vinden in overlijdensregisters.
  • Namen werden vaak ‘verfranst’. Dat gebeurde niet altijd op een logische manier. Zo kan Goedseels bijvoorbeeld als Goysels vermeld staan. Zoek dus steeds met een open blik en houd rekening met mogelijke vervormingen.
  • De handtekeningen onderaan de akten zeggen iets over de geletterdheid van je voorouders en eventueel ook die van hun sociaal netwerk als familie of vrienden getuigen waren. Een handtekening toont niet alleen of zij konden schrijven, maar ook hoe geoefend hun geschrift was. Zo is de handtekening van de ambtenaar van de burgerlijke stand vaak veel zwieriger.

Welk verhaal heeft jouw familie te vertellen?

Ga op zoek naar jouw familiegeschiedenis aan de hand van ons stappenplan
en ontdek de spannende verhalen van jouw voorouders.

Download hier onze toolkit!