Ontdek jouw familiegeschiedenis
Stap 4: Gegevens bewaren en presenteren
Alles wat je leert op je zoektocht naar je familiegeschiedenis moet je goed bijhouden. Wees nauwkeurig en vergeet zeker niet je bronnen te vermelden. Of dat nu een archief, familielid of website is. Bekijk ons overzicht van genealogische websites en stamboomprogramma's eens. Ze helpen je om je gegevens overzichtelijk te organiseren.
1. Hou alle gegevens zorgvuldig bij
Een correcte bronvermelding is superbelangrijk in wetenschappelijk onderzoek. Voor jezelf: baan je maar eens een weg in de wierwar van gegevens die je al snel verzamelt. En voor anderen: met bronvermelding respecteer je de intellectuele eigendom en het auteursrecht.
6 tips voor het bijhouden van gegevens
- Bewaar zorgvuldig: neem foto’s, scans, kopieën en screenshots van originele bronnen en bewaar ze op een georganiseerde manier.
- Verifieer vondsten: vergelijk je ontdekkingen met ander bronnenmateriaal om de nauwkeurigheid te waarborgen.
- Documenteer je bronnen: noteer wie je gesproken hebt, zoals familieleden en andere onderzoekers, en waar je je zoektocht hebt uitgevoerd.
- Geef twijfels aan: wees eerlijk over twijfels, hypothesen en tegenstrijdige gegevens die je tegenkomt.
- Gebruik een consistente stijl: refereer naar bronnen en literatuur op een consequente manier. Wij hanteren de Chicago-stijl, maar er zijn ook vele andere stijlen beschikbaar.
- Documenteer ook leegte: noteer het als je niets vindt bij een familielid, op een website of in een archief. Dat bespaart dubbel werk en verhoogt de betrouwbaarheid van je opzoekingen.
Rode draad: keer terug naar de oorspronkelijke bron. Dat maakt het mogelijk om je vondsten te controleren: voor jezelf en ook voor anderen die op jouw onderzoek voortbouwen. Hou dus zorgvuldig bij wat je waar precies hebt gevonden.
Let op: Foutjes in data of naamspelling sluipen heel snel binnen, dus wees altijd nauwkeurig!
Maïté (1995) bestudeerde voor haar thesis manieren om familiale netwerken uit te tekenen. Ze raadt aan om een stamboom te zien als een middel om je genealogie zo transparant mogelijk voor te stellen.
"Wanneer je jouw familiegeschiedenis onderzoekt, kunnen er onduidelijkheden of twijfels opduiken: naamvariaties, data die verschillen, onduidelijke verwantschappen. Moffel die niet weg, maar geef ze weer. Verwijs naar de bronnen waaruit je de info haalde. Zo toont een stamboomvisualisatie wat er verder onderzoek vergt, zowel voor jezelf als voor je publiek."
2. Bewaar en beheer je gegevens op papier
De gegevens van je voorouders kan je op verschillende manieren bijhouden: op de harde schijf van je computer, online of op papier. Voel je je het comfortabelst bij papier? Dan is onze downloadbare toolkit een goed startpunt.
Handige hulpmiddelen voor het ordenen van je gegevens:
- Een stamboom is een visuele weergave van je familie. Je kunt zien hoe verschillende takken van de familie met elkaar verbonden zijn.
- Een kwartierstaat is een lijst van al je directe voorouders. Je begint bij jezelf en gaat dan steeds een generatie terug: ouders, grootouders, overgrootouders, enzovoort.
- Een stamreeks is een specifieke lijn van voorouders, meestal de mannelijke lijn. Je volgt dus alleen de vaders, grootvaders, overgrootvaders, enzovoort.
Verschillende websites verkopen handige genealogische tools, zoals kwartierstaten en stamreeksen. Zoals de website van het Documentatie- en Studiecentrum voor Familiegeschiedenis.
3. Bewaar en beheer je gegevens via genealogische websites of stamboomprogramma’s
Als genealoog kan het een hele opgave zijn om het overzicht te bewaren in alle data die je hebt verzameld. Gelukkig bestaan er verschillende genealogische programma’s, websites en tools die daarbij kunnen helpen. Klik hier voor een uitgebreid overzicht van genealogische websites, software en tools.
Een kort overzicht
- Aldfaer: een gratis en gebruiksvriendelijk Nederlandstalig programma, populair bij Vlaamse genealogen (gebruikt door ongeveer één op twee genealogen).
- Websites zoals Ancestry en Geneanet zijn bekende opties voor online genealogisch onderzoek.
- Transkribus en Transcript zetten historische documenten om naar leesbare en toegankelijke tekst.
- Tropy: een softwareprogramma om onderzoeksfoto’s te organiseren. Met Tropy kun je:
- Foto's gemakkelijk sorteren in mappen
- Aanduidingen en notities per foto toevoegen
- Foto's op trefwoord doorzoeken voor sneller overzicht.
Het aanbod is dus groot. Verken eerst alle mogelijkheden van programma's en websites voor je een keuze maakt.
Veilig aan de slag met van genealogische tools en websites
Je deelt persoonlijke gegevens met een bedrijf dat je niet kent. Dat betekent vaak dat je de controle verliest over je onderzoek. Informeer je dus goed over de gebruiksvoorwaarden en vermijd verrassingen! Zo weet je zeker waarvoor je tekent én betaalt.
De aanwezigheid van een GEDCOM-module is essentieel. Die term is afgeleid van genealogical data communication. Met een GEDCOM-file moet het mogelijk zijn om gegevens van één programma over te zetten naar een ander.
Luc (1949) verkent al sinds de jaren 1980 de mogelijkheden van genealogiesoftware. Iedereen die met stamboomonderzoek bezig is, raadt hij aan om voor een programma te kiezen.
"Websites zijn een hulpinstrument om info uit te wisselen, maar vertrouw nooit alle gegevens enkel daaraan toe. Met genealogiesoftware blijf je zelf in controle. Doe er alles aan om het goed te laten werken voor jou, maar wees niet bang om te switchen indien nodig."
Luc haalt in dit filmpje verschillende stamboomprogramma's aan en zet het programma Centurial in de verf. Uniek aan dat programma is dat het vertrekt vanuit de invoer van bronvermeldingen en dan pas overgaat op conclusies. Daarnaast pleit hij voor een kritische blik op genealogische bronnen. Want in bidprentjes, mondelinge overleveringen en geboorteakten kunnen tal van fouten sluipen.