Dossiers
Vluchtelingen in WOI
Op 4 augustus 1914 viel het Duitse leger België binnen. Het bracht grote vernieling met zich mee en spaarde niemand: na vier dagen waren al 850 Belgische burgers gedood. De angst bracht een grote vluchtelingenstroom op de been. De Belgen vluchtten voornamelijk naar Frankrijk, Groot-Brittannië en Nederland. Maar ook landen zoals Zwitserland en de Verenigde Staten vingen tal van Belgische vluchtelingen op. Op het hoogtepunt van de oorlog verbleven anderhalf miljoen gevluchte Belgen in het buitenland. Bijna 600.000 bleven daar tot het einde van de oorlog. Tijdens de vier daaropvolgende jaren hadden zij in hun gastland met uiteenlopende moeilijkheden te maken. Maar het leven ging ook in ballingschap door: de vluchtelingen zochten werk, richtten verenigingen op, huwden en kregen kinderen.
Heb je ook familieleden die in 1914-1918 vluchtten om de oorlogsgruwel te ontsnappen? Hier vind je alles dat je nodig hebt om hun vlucht beter te begrijpen.
-
Verhalen gelinkt aan dit dossier
-
Meer weten?
- Algemeen Rijksarchief > Het Algemeen Rijksarchief te Brussel bewaart een schat aan informatie over de Belgische vluchtelingen in de Eerste Wereldoorlog. Hier vind je de online inventaris van de archieven van de Officieel Belgisch Comiteit van Hulpbetoon aan Vluchtelingen (opgericht in Antwerpen in 1914). Hier vind je de online inventaris van de “oorlogsverslagen WOI” die pastoors opstelden na afloop van de oorlog. Per hoofdstuk verwijzen we bij Meer weten? naar andere pertinente archieffondsen.
- Amara, Michaël, Costermans, Barbara en Gunst, Petra. Vluchten voor de oorlog: Belgische vluchtelingen in 1914-1918. Leuven: Davidsfonds, 2004.
- De Belgische pers van de Groote Oorlog > Een verzameling van online collecties van Belgische kranten uit de Eerste Wereldoorlog. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verschenen er verschillende Belgische kranten in het buitenland: Le XXème Siècle in Frankrijk, L’Independance belge en De Stem in Groot-Brittannië en het Belgisch Dagblad in Nederland zijn de bekendste voorbeelden, maar zeker niet de enige. Verschillende instellingen hebben zich ingezet om de oorlogskranten te digitaliseren, dus goed zoeken is de boodschap.
- De Schaepdrijver, Sophie. De Groote Oorlog: Het koninkrijk België tijdens de Eerste Wereldoorlog. Amsterdam-Antwerpen: Atlas, 1997.
- In Flanders Fields Museum > Het kenniscentrum van het In Flanders Fields Museum bewaart een uitgebreide collectie documenten en voorwerpen uit en over de Eerste Wereldoorlog.
- Leroy, Marie. La presse belge en Belgique libre et à l'étranger en 1918. Leuven: Interuniversitair Centrum voor Hedendaagse Geschiedenis, 1971. > Voor een lijst van Belgische kranten en periodieken die tijdens de Eerste Wereldoorlog in het buitenland verschenen.
- Prisoners of the First World War > In deze databank van het Rode Kruis (International Committee of the Red Cross of ICRC) kan je zoeken in de fiches van 5 miljoen oorlogsgevangenen – militairen en burgers – uit de Eerste Wereldoorlog.
- Themanummer “Eerste Wereldoorlog”. Vlaamse Stam, 51, nr. 1 (2015).
- Vanden Bosch, Hans et al. Guide des sources de la Première Guerre Mondiale en Belgique. Brussel: Algemeen Rijksarchief, 2010.